Satirik Şiir (Yergi Şiiri)

Satirik Şiir

¶ Kişisel veya toplumsal yergi içeren şiirlere satirik denir.

¶ Satirik şiir, aşık edebiyatında ‘’taşlama’’; divan edebiyatında ise ‘’hiciv’’ olarak adlandırılmıştır.

¶ Satirik şiirlerde tariz sanatına (bir sözün tersini kastetme) sık rastlanır.

¶ Aşık edebiyatında Seyrani’nin taşlamaları, divan edebiyatında Nefi’nin hicivleri bu türün en belli başlı örnekleridir.

Örnek:

Fukarada kaldı sadece sabır.

Kefensiz ölmeyin ararlar kabir.

Reva mı mü’mine ceza-yı tedbir?

Eve haciz geldi kilim kalmadı.

                                            Aşık Seyrani

Şiir türleri hakkında daha detaylı bilgi edinmek için tıklayınız. 

Dramatik Şiir

Dramatik Şiir 

¶ Manzum tiyatro olarak kaleme alınmış eserlere dramatik şiir denir.

¶ Eski Yunan ve Latin edebiyatlarındaki trajedi ve komediler bu türün örnekleridir.

¶ Türk edebiyatında Namık Kemal, Abdülhak Hamit Tarhan, Faruk Nafiz Çamlıbel ve Edip Cansever bu türde eserler vermişlerdir.

Örnek:   

Sumru-    Ölmek ne için deminden akdem?

                  Bir kere gelir cihanı adem.

 Eşber-      Bir kerre gelirse ol bed –ahter,

                   Rüsva olarak mı gitmek ister?

                                                          Abdülhak Hamit Tarhan 

Pastoral Şiir

Pastoral Şiir

¶ Doğanın güzelliğini, çobanların yaşantısını, kır ve köy hayatını işleyen şiir türüne pastoral denir.

¶ Dünya edebiyatında Eski Yunan şairi Theokritos ve Latin şair Virgilius bu türün önemli temsilcilerindendir.

¶ Kır ve çobanlarla ilgili, aşkı da içeren pastoral şiirlere idil, birkaç çobanın karşılıklı konuşması biçiminde düzenlenmiş pastoral şiirlere eglog denir.  

¶ İslamiyet öncesi Türk edebiyatında ‘’koşuk’’ larda, halk edebiyatında ‘’güzelleme’’ lerde doğa konulu şiirler vardır.

¶ Türk edebiyatında modern anlamda pastoral şiirin ilk örneğini Abdülhak Hamit Tarhan ‘’Sahra’’ adlı eseriyle vermiştir.

¶ Kemallettin Kamu’nun Bingöl Çobanları da bu türün önemli örneklerinden biridir.

Örnek:  

Bu tenha derelerin, bu vahşi kayaların

Görmediği yoktur sürü peşinde bizi,

Her gün aynı pınardan, doldurup testimizi

Kırlara açılırız çıngıraklarımızla

                                                   Kemalettin Kamu



Didaktik (Öğretici) Şiir

Didaktik Şiir

¶ Bir şeyler öğretmeyi, bir ders (öğüt) vermeyi amaçlayan şiir türüne didaktik denir.

¶ Özellikle fabl ve yergi (satirik) türündeki eserlerde öğretici yön ağır basar.

¶ Dünya edebiyatında bu türün ilk örneğini Eski Yunan’da Hesiodos vermiştir.

¶ Türk edebiyatında bu türün ilk örneği olarak Yusuf Has Hacip’in Kutadgu Bilig’ini sayabiliriz.

¶ Edip Ahmet’in Atabet-ül Hakayık’ında, Aşık Paşa’nın Garipname’sinde, Nabi’nin Hayriyye ve Hayrabad’ında öğreticilik ön plandadır.

¶ Tasavvufi halk edebiyatı ürünlerinde özellikle ‘’nutuk’’ larda didaktik yön ağır basar.  

Örnek:

İlim ilim bilmekdür, ilim kendin bilmekdür.

Sen kendini bilmezsin ya nice okumakdur.

                                                                   Yunus Emre



Epik (Destansı) Şiir

Epik Şiir

¶ Yiğitlik, yurt sevgisi, savaş ve kahramanlıkla ilgili konuları işleyen şiir türüne epik denir.

¶ Dünya edebiyatında epik şiirin ilk örneklerini destanlar (epope) oluşturur.

¶Türk edebiyatında da epik şiirin ilk örnekleri doğal destanlardır. Halk edebiyatındaki koçaklamalar, epik şiirlerdir.

¶ Türk edebiyatında özellikle Dadaloğlu ve Köroğlu epik şiirleriyle tanınır.

Örnek:        

Durmayın orada, kargı kucakta

Dolansın yiğitler köşe bucakta

Bir savaş edelim kelle kucakta

Şehitler aşkına çalın kılıncı

                                    Köroğlu



Lirik Şiir

          

Lirik Şiir

                                                                                      

¶ Duyguların coşkulu ve dokunaklı bir biçimde anlatıldığı; duygu, ritim ve hayal gücünün öne çıktığı şiir türüne lirik denir.

¶ Çoğunlukla, aşk, gurbet, özlem, ölüm gibi konuların işlendiği şiirler lirik özellik gösterir.

¶ Dünya edebiyatında lirik şiirin ilk örnekleri Eski Yunan’da Sappho tarafından verilmiştir.

¶ Türk edebiyatında Karacaoğlan, Fuzuli, Baki, Yahya Kemal gibi şairler lirik şiirin güzel örneklerini vermişlerdir.

Örnek:

Gelecektin, gelmez oldun.

Halimi hiç sormaz oldun.

Yaralarımı sarmaz oldun.

Yokluğundan öldü gönlüm.

şiir türleri nelerdir

ŞİİR TÜRLERİ NELERDİR ?